یکی از معضلات و نگرانیهای صاحبان خودرو به ویژه خودروهای گران قیمت حفظ و مراقبت از خودرو در برابر سرقت میباشد. از همین رو سازندگان خودرو جهت جلب رضایت و از بین بردن نگرانی مشتریان خود به دنبال راه حلهایی هستند. یکی از بهروزترین سیستمهای ضد سرقت در خودرو و یا سیستم ایموبلایزر (Immobilizer) میباشد.
ایموبلایزر یک سیستم امنیتیِ الکترونیکی است که سرقت خودرو را سخت و در سیستمهای بهبود یافتهتر سرقت خودرو را غیر ممکن میسازد در واقع ایموبلایزر سیستمی است که اجازه روشن شدن موتور را به اشخاصی که کلید یا کارت تعریف شده را ندارند، نمیدهد. این سیستم به عنوان به وسیله برنامه ریزی شده که بین مدار تشخیص کلید و ECU موتور قرار دارد، عمل میکند. به منظور جلوگیری از روشن شدن موتور، فعالیت قطعات زیر توسط ایموبلایزر قطع میشود:
- پمپ بنزین
- پاشش انژکتورها
- سیستم جرقه شمعها
- برق مثبت بعد از سوئیچ و در نتیجه استارت
هرچند این سیستم در خودروهای روز دنیا یکی از تجهیزات ابتدایی است اما متاسفانه در خودروهای ایرانی مانند سایر تجهیزات یک آپشن محسوب میشود. اگر شما هم علاقهمند هستید تا با اجزای سیستم ایموبلایزر و نحوه عمکرد آن آشنا شوید توصیه میکینم تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.
اجزای تشکیل دهنده ایموبلایزر
ایموبلایزر خودرو مانند هر سیستم دیگری از اجزای مختلفی تشکیل شده است.
از جمله مهمترین قطعات تشکیل دهنده سیستم ایموبلایزر میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
-
مجموعه سویچ و ترنسپوندر
اولین قطعه از سیستم ایموبلایزر که با آن سر و کار داریم سویچ میباشد. شاید در نگاه اول سوئچ خودروهای معمولی با ایموبلایزر دارها تفاوت چندانی نکند اما زمانی که به داخل آن نگاه کنیم تفاوت بسیار زیادی خواهیم دید.
در مدلهای قدیمی، سیستم ایموبلایزر توسط ریموت کنترل مادون قرمز قفل مرکزی عمل میکرد. یعنی با قفل شدن درها توسط ریموت، سیستم ایموبلایزر فعال شده و با بازشدن قفلها توسط ریموت، این سیستم غیر فعال میگردد. بنابراین در آن مدلها در صورت بروز ایراد در سیستم قفل مرکزی(گیرنده یا فرستنده)، نه تنها عملکرد قفل مرکزی مختل میگردد، بلکه موتور خودرو نیز روشن نمیشود. درخودرو های جدید، سیستم ایموبلایزر توسط یک چیپ مغناطیسی کددار که بدون باطری عمل میکند، کنترل میشود. چیپ یا ترنسپوندر وظیفه نگهداری از کد محرمانه (رمز) سوئیچ را در خود دارد که برای خودورهای مختلف متفاوت میباشد. ریموت خودرو دارای ایموبلایزر شامل قطعاتی از جمله تیغه فلزی سوئیچ، چیپ یا ترنسپوندر (Transponder)، برد ریموت و باتری میباشد.
در شکل زیر نمای داخلی ریموت خودرو 206 دارای ایموبلایزر را مشاهده میکنید.
-
سیم پیچ و آنتن (گیرنده کد ثبت شده در چیپ مغناطیسی)
این آنتن مخصوص به صورت حلوقی دور مغزی سوئیچ و یا دستگاه کارت خوان دارد. این بخش وظیفه خواندن کد (رمز) سوئیچ موجود در چیپ یا ترنسپوندر و ارسال آن به یونیت ایموبلایزر ICU (Immobilizer control module) را دارد.
بر حسب مشخصات قطعات مورد استفاده در خودرو، کد ثبت شده در حافظه چیپ مغناطیسی به دو روش ارسال میشوند:
- انتقال کد بصورت امواج مغناطیسی در حالت سوئیچ باز
- انتقال کد به صورت امواج رادیویی بصورت خود به خود و در صورتی که چیپ مغناطیسی داخل خودرو قرار گیرد. (در خودرو های دارای سیستم بدون کلید Keyless )
-
واحد کنترل سیستم ایموبلایزر
واحد کنترل ایموبلایزر یا ICM مخفف شده عبارت Immobilizer Control Module میباشد. این واحد کنترل، بین سیمپیچ یا آنتن سیستم ایموبلایزر و واحد کنترل موتور قرار گرفته و وظیفه کنترل و بررسی اطلاعات تبادل شده در این سیستم را بر عهده دارد. این واحد الکترونیکی، به غیر از قابلیت انجام وظایف سیستم ایموبلایزر، دارای وظایف دیگری مانند کنترل باز شدن دربها و کنترل روشن شدن چراغهای داخل خودرو را دارد.
-
واحد مدیریت موتور
قطعه بعدی در سیستمایموبلایزر واحد کنترل موتور ECM (Engine Control Module) میباشد. وظیفه اصلی این قطعه مدیریت عملکرد موتور با توجه به اطلاعات دریافتی از سنسورها و دادههای مختلف میباشد. یکی از اطلاعات ورودی به واحد کنترل موتور ECU از سوی واحد مدیریت سیستم ایموبلایزر میباشد.
-
کد رمز سوئیچ
در سیستم ایموبلایزر یک کد رمز یکتا برای سوئیچ تعریف شده است تا در صورتی که این کد با کد تعریف شده برای یونیت ایموبلایزر یکسان باشد خودرو روشن شود. این کد بر روی برخی خودرو ها در یک کارت درج شده است که هنگام تحویل خودرو همراه مدارک است و در برخی دیگر از خودروها در هنگان نیاز باید از کمپانی دریافت شود.
-
چراغ اخطار ایموبلایزر
برحسب مدل خودرو و مشخصات قطعات، وضعیت ایموبلایزر توسط یک چراغ قرمز رنگ در پشت آمپر نمایش داده میشود. موقعیت این چراغ بر حسب مدل خودرو و سیستم ایموبلایزر متفاوت است(صفحه نمایشگر، کلید قفل مرکزی، چراغ های داخلی) این چراغ توسط واحد الکترونیکی ایموبلایزر کنترل میشود. لازم به ذکر است که کنترل این چراغ توسط یک ارتباط سیمی خاص و مستقل از شبکه مالتی پلکس صورت میگیرد.
نحوه عملکرد ایموبلایزر
اگر شما هم تمایل دارید در مورد نحوه عملکرد سیستم ایموبلایزر در خودرو اطلاعات بیشتری بدست بیاوردید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
زمانی که سوئیچ حاوی چیپ ایموبلایزر یا ترنسپوندر را داخل مغزی سوئیچ قرار میدهید تا خودرو را استارت بزنید آنتن و سیم پیچ قرار گرفته شده در اطراف مغزی سوئیچ، ترنسپوندر داخل قاب سوئیچ را تحریک نموده، در این زمان ترنسپوندر فعال شده و کد سوئیچ تعریف شده را برای گیرنده و آنتن اطراف مغزی ارسال میکند. آنتن، کد سوئیچ را برای یونیت ایموبلایزر ارسال مینماید. در صورت یکسان بودن کد ارسالی با کد تعریف شده برای یونینت ایموبلایزرICM ، فرمان تایید و مطابقت برای واحد مدیریت موتور ECM ارسال میشود تا اجازه فعال شدن پمپ بنزین، پاشش انژکتور و جرقه شمع داده شود. در صورت تشخیص عدم مطابقت این دو کد با یکدیگر از سوی یونیت ایموبلایزر، واحد مدیریت موتور فرمان شروع به کار را دریافت نمینماید و اجازه کار به پمپ، انژکتور و شمع داده نمیشود و حتی در برخی از خودرو استارت نیز عمل نمیکند. در شکل زیر نحوه عملکرد سیستم ایموبلایزر یا سیستم ضد سرقت نمایش داده شده است.
1-سوئیچ فیزیکی و چیپ ترنسپوندر 2- سیم پیچ و آنتن 3- واحد مدیریت ایموبلایزر ICM 4- واحد مدیریت موتورECU
علامت چشمک زدن سیستم ایموبلایزر
حالتهای مختلف چشمکزدن سیستم ایموبلایزر نشانه وضعیت خاصی از عملکرد سیستم میباشد که در زیر به انواع آن اشاره خواهد شد.
- چشمک زدن با یک چشمک در ثانیه: سوئیچ بسته و سیستمایموبلایزر فعال میباشد.
- چشمک زدن سریع با چهار چشمک در ثانیه: سوئیچ باز و سیستم ایموبلایزر فعال میباشد.
- دائم روشن: سوئیچ باز و سیستمایموبلایزر دارای ایراد میباشد و به درستی عمل نمیکند.
- کاملاً خاموش: سیستم ایموبلایزر خاموش میباشد.
آیا ایموبلایزر همان دزدگیر است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت ایموبلایزر بسیار ایمن و مطمئن تر از دزدگیرهای موجود در بازار است. زیرا دزدگیر تنها با ایجاد صدا و نور هشدار احتمال سرقت خودرو را به اطرافیان منتقل میکند اما ایموبلایزر علاوه بر ایجاد علائمهای هشداری از روشن شدن خودرو جلوگیری میکند.
آیا خودروهای دارای ایموبلایزر قابل سرقت هستند؟
شاید برای شما هم این سوال به وجود بیاید که چگونه خودروهایی که دارای سیستم ایموبلایزر هستند سرقت میشوند؟ آیا سیستم ایموبلایزر کارایی لازم را ندارد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت هرچه تکنولوژی و علم در ساخت تجهیزات ایمنی بیشتر میشود سارقان نیز توانمندتر شده و راههای پیشرفته تری برای سرقت خودرو مییابند. اگر به صورت سر بسته بخواهیم نحوه روشن کردن خودروهای دارای ایموبلایزر را بگوییم؛ سارقان برای اینکار ابتدا سیستم ایموبلایزر را از مدار خارج میکنند سپس به صورت دستی به ECU فرمان روشن شدن موتور را میدهند. به این صورت سرقت خودروهای دارای ایموبلایزر انجام میشود.
جمع بندی پایانی
در این مقاله ابتدا به معرفی سیستم ایموبلایزر خودرو پرداختیم و بعد از آن به بررسی و نحوه عملکرد اجزای اصلی سیستم اشاره کردیم. همانطور که ملاحظه کردید هدف از طراحی این سیستم جلوگیری از سرقت خودرو بوده و با پیشرفت تکنولوژی این سیستم دائماً به روز رسانی و بهبود یافته است. به خاطر داشته باشید نمیتوان به سیستمایموبلایزر نیر دل بست (به خصوص در خودروهای ایرانی) که به صورت کامل از سرقت خودرو شما جلوگیری خواهد کرد بلکه باید از سایر اقدامات پیشگیرانه برای سرقت خودرو استفاده نمایید. همچنین در صورت خرابی سیستم ایموبلایزر تنها به نمایندگیهای مجاز مراجعه کنید تا توسط افراد معتمد و مورد اطمینان تعمیرات بر روی این سیستم ایمنی انجام شود. نکته بسیار مهم در هنگام خرید( خرید سفارسی و بدون واسطه خودرو ) خودور خودروهای دارای سیستم ایموبلایزر این است که حتماً از فروشنده بخواهید تا هر دو سوئیچ اصلی و یدک را به شما تحویل دهد و از کارشناسان فنی و یا نمایندگیها بخواهید تا با اتصال دستگاه دیاگ (قیمت دستگاه دیاگ) تعداد سوئیچهای فعال در خودرو را برای شما مشخص نمایند؛ در صورتی که تعداد سوئیچ ها بیش از 2 عدد بود ما بقی را غیر فعال نمایند و تنها دو سوئیچی که ایموبلایزر آنها در اختیار شما است فعال بماند.